Teen bị kỳ thị khi đi phá thai |
| Ảnh minh họa |
"Bao
nhiêu tuổi?". "Cháu 17 ạ". "Đi cùng ai?". "Cháu đi một mình". "Xuống
ngay. Về! Tí tuổi thế mà đã... Dưới 18 tuổi muốn phá thai phải có người
lớn đi cùng, không tai biến ra đấy, ai chịu".
Đoạn đối thoại trên được ghi lại tại phòng thực hiện thủ thuật phá thai trong một bệnh viện sản lớn ở Hà Nội.
Nhân
vật chính là cô nữ sinh lớp 11 có khuôn mặt trắng xanh, ánh mặt sợ hãi.
Em vốn là học sinh giỏi ở một trường trung học ở Hà Nội, nhưng đã không
giữ nổi mình trước cậu bạn cùng lớp và có bầu được 6 tuần. Em không dám
nói sự thật này cho ai biết. Sợ bạn bè cười chê, lo bố mẹ biết chuyện
sẽ thất vọng và đau khổ, cũng chẳng còn tin vào người yêu nữa, cô bé đã
một mình đi phá thai. Khi bị bà bác sĩ "đuổi", em đã được cho uống
thuốc giảm đau và khử trùng, đang nằm sẵn trên bàn thủ thuật.
Cô
bé đã khóc hết nước mắt và nài nỉ nhờ bác sĩ "giải quyết" cho. Sau đó,
nhờ mấy đồng nghiệp nói thêm vào, bà bác sĩ cũng đồng ý làm thủ thuật
nhưng không quên ném cho em cái nhìn khinh khỉnh và vài câu nói khó
nghe.
Chuyện về những thiếu nữ chưa chồng bị nhân
viên y tế nhìn bằng những ánh mắt soi mói hay bị phân biệt đối xử khi
đi phá thai không phải là hiếm.
Trong một phòng
khám sản khác, khi đến lượt một cô gái trẻ khám thai, bác sĩ nhìn nhanh
qua chiếc sổ khám bệnh rồi đọc to: Trang, 19 tuổi. "Thai 5 tuần nhé.
Giữ hay bỏ? Chắc lại bỏ chứ gì. Dậy đi". Khi cô gái vừa bước ra khỏi
phòng, vị bác sĩ này lắc đầu nói với một chị trung niên khám tiếp theo:
"Chả hiểu bọn này thế nào nữa. Sướng quá sinh hư đấy mà".
Trong
một hội thảo mới đây tại Hà Nội về tạo môi trường ủng hộ thanh niên
chưa kết hôn tiếp nhận dịch vụ tư vấn sau phá thai đầy đủ, thân thiện
và chuẩn mực, bác sĩ Phan Bích Thủy, thành viên tổ chức chăm sóc sức
khỏe sinh sản Foundation cho biết, những năm gần đây, tỉ lệ phá thai
tăng ở nhóm thiếu nữ chưa chồng, chiếm khoảng gần 1/3 tổng số ca. Trong
đó, rất nhiều bạn phá thai muộn và không an toàn, hơn một nửa số này
làm thủ thuật ở ba tháng giữa và gần 1/4 số phụ nữ phá thai hai lần trở
lên là các thanh thiếu niên.
Lý do dẫn đến tình
trạng này có nhiều, trong đó một phần do các bạn trẻ có ít cơ hội tiếp
cận với thông tin đúng đắn về sức khỏe sinh sản, thiếu kiến thức về
tình dục an toàn cũng như cách tránh thai và phá thai an toàn. Họ cũng
khó tiếp cận với các dịch vụ này.
Hơn nữa, từ trước
đến nay ở nước ta, tình dục trước hôn nhân, có thai và phá thai khi
chưa kết hôn không được chấp nhận. Trong chính sách của Nhà nước,
chương trình kế hoạch hóa gia đình cũng chỉ tập trung đến phụ nữ có gia
đình mà "quên" các bạn gái trẻ.
Ngoài ra, theo bác
sĩ Thủy, chính nhân viên y tế còn chưa hiểu biết đầy đủ về tâm, sinh lý
của vị thành niên, chưa chú trọng đến khâu tư vấn cũng như thiếu kỹ
năng tư vấn. Họ không gắn kết dịch vụ phá thai với tránh thai và đặc
biệt là thiếu thân thiện với vị thành niên.
Về điều
này, bác sĩ Hồ Mai Hoa, Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản thành phố
Hà Nội, cho rằng cần tư vấn và thân thiện với các khách hàng phá thai,
nhất là các cô gái trẻ. Bởi khi đến các cơ sở y tế, họ thường sợ đau,
sự cô đơn cũng như các nguy cơ về nhiễm khuẩn, chảy máu và khả năng vô
sinh về sau. Các cô gái còn hay mang cảm giác tội lỗi, sợ ánh mắt phán
xét của các nhân viên y tế và lo gặp người quen biết.
Trong
khi đó, tại các cơ sở y tế công, quyền riêng tư của khách hàng chưa
được đảm bảo, thái độ đối xử cũng chưa thân thiện nên nhiều bạn trẻ đã
tìm đến các cơ sở y tế tư nhân. Điều đáng lo ngại là các cơ sở này
thường lại không đảm bảo an toàn về vệ sinh, kỹ thuật cũng như việc
chăm sóc và tư vấn sau phá thai. Ngoài ra, không ít thiếu nữ, vì sợ
điều tiếng, ngại đến các phòng khám sản mà tự ý dùng thuốc phá thai,
dẫn đến những hậu quả khôn lường.
Bà Hoa cho rằng,
trách nhiệm của nhân viên y tế là giúp khách hàng an lòng, tư vấn để họ
lựa chọn phương pháp phá thai phù hợp và biện pháp tránh thai sau đó.
Ngoài ra, khi đi phá thai, các bạn trẻ cũng cần được giải thích rõ về
quy trình các bước phá thai để chuẩn bị tâm lý, đồng thời hiểu được
những tác dụng phụ để lường trước.
Theo bà, chính
thái độ thân thiện và việc tư vấn kỹ càng của các bác sĩ sẽ giúp giảm
tỷ lệ tai biến khi làm thủ thuật do các bạn trẻ đã có hiểu biết. Các
bạn trẻ được giải thích cụ thể cũng sẽ có trách nhiệm hơn trước việc
làm của mình.
Tuy nhiên, thực tế, ngay cả tại những
phòng khám sản, bệnh viện lớn nằm trong các dự án về chăm sóc sức khỏe
sinh sản vị thành niên thì cũng còn nhiều bác sĩ, y tá chưa hiểu được
điều này.
Ông Hoàng Anh Tuấn, Vụ sức khỏe sinh sản,
Bộ Y tế cho biết, Bộ đang hoàn thiện Chuẩn về các dịch vụ chăm sóc sức
khỏe sinh sản, có thể ban hành cuối năm nay. Chuẩn mới này sẽ lần đầu
tiên đưa ra những quy định về phá thai, trong đó yêu cầu thực hiện tư
vấn sau phá thai thật đầy đủ và nghiêm túc, đặc biệt chú ý đến nhóm nữ
thanh niên chưa kết hôn.
Trang Chính 
